Osobiste poświęcenie się Najświętszemu Sercu Jezusowemu zawdzięcza swój początek objawieniom, które Pan Jezus udzielił św.Małgorzacie Marii Alacoque pod koniec jej życia. Po raz pierwszy otrzymała tę myśl w 1664 r. Pisze bowiem: ” Podczas modlitwy Pan nasz dał mi do poznania, że pragnie być znanym, miłowanym i wielbionym przez ludzi, dlatego udzieli im wiele łask, jeśli Mu się poświęcą, by czcić i miłować Jego Najświętsze Serce „.Zachęcona tymi słowami św. Małgorzata chwyciła za pióro i napisała tzw.” Petite consecration „- czyli małe albo lepiej osobiste poświęcenie się Sercu Jezusowemu. Tekst tego poświęcenia jeszcze za życia Świętej ukazał się drukiem w dwóch różnych książeczkach o nabożeństwie do Serca Jezusowemu. Święta z Paray le Monial całkowicie poświęciła się tej idei i propagowała osobiste poświęcenie z wielką gorliwością ,najpierw wśród nowicjuszek i sióstr w tamtejszym klasztorze a potem między odwiedzającymi klasztor.
Pragnęła również, aby król Francji Ludwik XIV poświęcił się wraz z całym narodem Sercu Jezusowemu, ale jej zabiegi spełzły na niczym.
Ta forma nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusowego po śmierci św. Małgorzaty Marii poszła w zapomnienie i dopiero papież Pius IX dekretem z dnia 22.VI.1875 r., w dwusetną rocznicę objawień w Paray le Monial, zachęcił wiernych do osobistego poświęcenia się Sercu Bożemu, zatwierdzając specjalny tekst aktu tego poświęcenia się i udzielając jednorazowo odpustu zupełnego. Była to odpowiedź Papieża na prośbę 525 biskupów i wielu tysięcy wiernych, by cały Kościół poświęcił Boskiemu Serca Zbawiciela.
W encyklice ” Annum Sacrum ” z dnia 25.V.1899 r., papież Leon XIII dał teologiczne uzasadnienie kultu Serca Jezusowego i poświęcenia się Jemu. W dalszej części tej encykliki podał motywy poświęcenia się Sercu Bożemu, zachętę do tegoż oraz korzyści stąd wypływające dla wiernych.
Według tej encykliki akt poświęcenia jest wyrazem uznania powszechnej władzy Chrystusa nad całym światem a równocześnie dowodem naszej miłości do Jezusa. Zatwierdził wówczas także Litanię do Najświętszego Serca Pana Jezusa i akt ofiarowania się Sercu Jezusowemu- obdarzając je odpustem. Papież Leon XIII bardzo cenił akt osobisty poświęcenia się Sercu Jezusowemu wg św. Małgorzaty Marii, gdyż sam nie tylko odmawiał go i przechowywał w swoim brewiarzu, ale także odmawianie go obdarzył odpustem 300 dni.Za jego pontyfikatu akt ten został przełożony na 40 języków świata.
KOMENTARZ
Akt osobistego poświęcenia się Najświętszemu Sercu Jezusowemu przekazany przez św. Małgorzatę Marię Alacoque w dwu różnych wersjach posiada też różne tłumaczenia. Dzieło Osobistego Poświęcenia się NSJ posługiwało się w ciągu minionych pierwszych 40 lat istnienia wersją dłuższą, obecnie w nowym tłumaczeniu uzyskało aprobatę Kurii Metropolitalnej w Krakowie, lmpr.Nr.492/85 + Jan Vic. Gen.
1. Z kim nawiązuje kontakt ?
Na początku aktu jest zwrot do Chrystusa, któremu dana osoba oddaje się i poświęca : ” Ja N. oddaję i poświęcam siebie Najświętszemu Sercu Pana Jezusa Chrystusa „.- Człowiek współczesny oddaje siebie różnym przedmiotom i osobom, systemom zniewolenia, popiera dyktatury i niesprawiedliwe systemy gospodarcze. Można powiedzieć że człowiek służy złu, jak np. terroryści, którzy szkolą się po to, by drugim szkodzić i ich zabijać : natomiast złączenie się z Bogiem, Najwyższym Dobrem , podnosi człowieka w górę, uszlachetnia i sublimuje jak to zauważył Pius XII: „nie sposób wprost zliczyć wszystkie dary niebieskie, jakie spływają na wiernych dzięki kultowi Najświętszego Serca Jezusowego, który ich oczyszcza, napełnia Boską radością i skutecznie pobudza do zdobywania wszelkiego rodzaju cnót .
Złączenie z Chrystusem w tajemnicy jego Serca, źródła łask wszelkich, jest okazją do udoskonalenia miłości, jaka łączy człowieka z Bogiem i ludźmi „( Pius XII ). Człowiek zaślepiony egoizmem zamyka nie tylko swoje serce ale i dłoń dla drugiego człowieka a jeżeli daje to tylko to co mu zbywa. Natomiast w słowach ” oddaję i poświęcam „- chrześcijanin decyduje sie niejako na heroiczny akt religijny oddając swoja osobę ,swoje władze duszy i ciała Chrystusowi- oddając się do dyspozycji Boga w realizowaniu Jego odwiecznych planów.
2. Egzystencjalne zawierzenie Chrystusowi
Zawierzenie Chrystusowi wyrażone słowami : ” moją osobę i moje życie, moje uczynki, trudy i cierpienia, aby odtąd jedynie czcić, miłować i wielbić to Serce „- obejmuje całą egzystencję ludzką i posiada charakter wybitnie personalistyczny. Oddanie osoby – a więc tego, co jest związane z duchowością ludzku – duszy i jej władz – rozumu i wolnej woli jako istotnych elementów człowieka – wymaga z jednej strony postawy altruistycznej, wprost heroicznej, a z drugiej konsekwencji życiowych wyrażających się w ukierunkowaniu ku Chrystusowi. Oddanie swego życia w znaczeniu ścisłym jako najwyższej wartości ludzkiej oraz tego, co jest wplecione w życie człowieka: uczynki, trudy i cierpienia – jest spełnieniem powinności stworzenia wobec Stwórcy.
Chrześcijanin podczas swego życia ziemskiego spełnia uczynki zasługujące na niebo, bo są to uczynki miłosierdzia /co do duszy i co do ciała oraz to wszystko, co jest związane z realizacją powołania do życia w rodzinie czy też życia konsekrowanego.
Zwłaszcza cierpienia te niezawinione, pozwalają chrześcijaninowi składać siebie codziennie na ołtarz Serca Bożego jako ofiarę przebłagalną i zadośćuczynną.
3. Prymat Chrystusa
Uznanie Chrystusa naczelną wartością życia wyrażone zostało w następujących słowach : ” Mocno postanawiam należeć całkowicie do Niego i czynić wszystko z miłości ku Niemu, wyrzekając się z całego serca wszystkiego, co by Mu się mogło nie podobać. Ciebie, o Najświętsze Serce, obieram jako Jedyny Przedmiot mojej miłości, jako obrońcę mego życia, jako rękojmię mego zbawienia. O Serce pełne miłości, w Tobie pokładam całą moją miłość”.
Oddanie i poświęcenie się Chrystusowi wynika z faktu uznania Go i tego co przyniósł na ziemię za wartość pierwszorzędną i podporządkowanie całkowicie swego życia ideałowi ewangelicznemu.
Dopiero w Chrystusie człowiek może odnaleźć siebie na planie dziejów historii zbawienia oraz zrealizować misję, którą mu Bóg Ojciec zamierzył od wieków. Z faktu prymatu Chrystusa wynika uporządkowanie swego życia wedle nauki Chrystusa i podporządkowanie go etyce Chrześcijańskiej, co ujmują słowa : „… wyrzekając się z całego serca wszystkiego, co by Mu się mogło nie podobać „. A więc w tych słowach zawiera się praca wewnętrzna nad wykorzenieniem nałogów i wad charakteru, zwalczaniem pokus i tego co mogłoby służyć rozwojowi królestwa Szatana w jednostce czy też społeczeństwie.
Z prymatem Chrystusa w życiu chrześcijanina wiąże się również nadzieja jako cnota nadprzyrodzona, która każe spodziewać się wartości eschatologicznych oraz nadzieja w życiu ziemskim dająca satysfakcję z osiągniętego dobra nawet za cenę trudu i cierpienia. Chrystus – jako naczelna wartość staje się obrońcą życia w znaczeniu udzielania łask potrzebnych na drodze życia, w zwalczaniu niebezpieczeństw duszy i ciała. Chrystus jako rękojmia czy poręka zbawienia jest uwierzytelnieniem misji chrześcijanina w świecie i gwarantem jego wysiłków i trudów.
4. Funkcja usprawiedliwiająca Chrystusa
Chrystus po to przyszedł na ziemię, aby zbawić ludzi a nie potępić i dlatego nieustannie wstawia się za nami do Swego Ojca, który jest w niebie. Owa funkcja usprawiedliwiająca wyraża się słowami : ” O Serce Jezusa, pełne dobroci, bądź moim usprawiedliwieniem wobec Boga Ojca i odwróć ode mnie Jego sprawiedliwe zagniewanie… jako naprawienie wszystkich błędów mojego życia”.
Ze względu na dobroć Zbawiciela należy się spodziewać, że Jezus będzie obrońcą na sądzie Bożym oraz w ciągu życia będzie oddalał karzącą dłoń Boga Ojca, który jako Bóg sprawiedliwy chciałby oddać to, co się komu należy. Wołanie o odwrócenie Bożego zagniewania wiąże się z obowiązkiem wynagrodzenia i ekspiacji za grzechy świata. Chrystus jako Ten, który ” naprawia błędy Życia „- w znaczeniu udzielania łaski do godniejszego życia według słów Apostoła: ” Gdzie jednak wzmógł się grzech, tam jeszcze obficiej rozlała się łaska ” (Rz.5,20): z problemem naprawy wiąże się niewątpliwie czynienie pokuty, przez którą człowiek może zmazać swoją winę już tutaj na ziemi.
5. Słabość natury ludzkiej
Człowiek pragnie zwracać się do Serca Jezusa błagając o pomoc, gdyż jest świadomy swoich skłonności do grzechu i szuka pomocy u Boga. Wyraźnie mówią o tym słowa aktu: „… ponieważ obawiam się wszystkiego ze strony mojej skłonności do czynienia zła, natomiast spodziewam się wszystkiego od Twojej dobroci ” .
Skłonność do grzechu na skutek grzechu pierworodnego w człowieku spędzała sen z powiek wielu Świętych. Owa skłonność wyraża się w dojściu do głosu wad głównych oraz w tym, że szatan i jego królestwo nigdy nie rezygnuje ze sprawiedliwego,” jako lew ryczący krąży szukając kogo by pożreć (1 P 5, 8). O wieku XX mówi się jako o wieku grzechu i panowaniu szatana ze względu na dwie wojny światowe i nieustanne zbrodnie popełniane na całym świecie . Dlatego Chrześcijanin jest świadomy, że i on sam niekiedy miał w tym swój udział i może zwrócić się ku Bożej Dobroci.
6. Odnowienie w Chrystusie
Aby stać się godnym Czcicielem Najświętszego Serca Jezusowego należy przeżywać wewnętrzną przemianę, która jest obowiązkiem wynikającym z polecenia Chrystusa: „Jeżeli się nie nawrócicie, to wszyscy poginiecie ” ( Łk. 13,5). Obowiązek przemiany wyrażają słowa aktu: „Wyniszcz we mnie wszystko to, co się może Tobie nie podobać albo sprzeciwiać. Niech Twoja czysta miłość tak głęboko przeniknie moje serce, abym nigdy nie zapomniał o Tobie, ani był odrzucony od Ciebie, o to błagam Cię przez Twoją dobroć „.
Wyniszczenie wszystkiego co jest grzechem, słabością, niedoskonałością, jest warunkiem, aby Bogu się podobać, przejść ze śmierci do życia i każdego dnia stawać się odnowionym w służbie Panu, który jest Początkiem i Końcem – Alfą i Omegą.
Przeniknięcie Chrystusem, o co prosi Czciciel Serca Jezusowego, jest jakby zawołaniem św.Pawła Apostoła: ” Już nie ja żyję, ale żyje we mnie Chrystus ” ( Gal.2,20). Czysta miłość- to najwspanialsze ideały, jakimi powinien żyć uczeń Chrystusa, to ciągłe wspinanie się wzwyż według wskazań Chrystusa : „Bądźcie więc wy doskonali jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski” ( Mt.5,48).
Kult Serca Jezusowego zmierza do odnowy rodzin, społeczeństw i dlatego czciciele Serca Jezusowego mają obowiązek przemieniać nie tylko siebie ale również otoczenie i systemy społeczne gdyż miłość chrześcijańska może zmienić oblicze z ziemi do wieczności i osiągnięciu zbawienia. Mówią o tym słowa : ” Niech imię moje będzie zapisane w Tobie, ponieważ pragnę, aby największym moim szczęściem i radością było żyć i umierać jako Twój wierny sługa „. Chwile przedśmiertne nie należą do łatwych ze względu na dochodzenie do głosu sumienia, które może było tłumione nie jeden raz w ciągu życia. Człowiek w obliczu śmierci dokonuje obrachunku z sobą i chciałby, aby wynik ten był korzystny dla niego. Stąd też spokojne umieranie będzie nagrodą za codzienny wysiłek podejmowany, by podobać się Najświętszemu Sercu Jezusowemu, które tyle wycierpiało. Słowa wyżej cytowane wyrażają również prawdę o pragnieniu śmierci w stanie łaski, kiedy gorliwie pełni się zadania powierzone przez Opatrzność według słów Apostoła Narodów: ” Dla mnie bowiem żyć – to Chrystus, a umrzeć – to zysk ” ( Flp.1.21.)
Zapisanie imienia w Sercu Jezusa uwielbionego Boga jest nawiązaniem do biblijnej idei zapisania w Księdze Życia, jak również jest synonimem zbawienia i wiecznego szczęścia. Z przeprowadzonej analizy aktu osobistego poświęcenia się Najświętszemu Sercu Jezusowemu według św. Małgorzaty Marii Alacoque wynika jasno i wyraźnie, że ten akt wypływa z tradycji biblijnej, nawiązuje do podstawowych prawd wiary św. , jest mocno osadzony w realiach natury ludzkiej skłonnej do upadków i roztacza przed chrześcijaninem perspektywę życia doskonalszego na ziemi i osiągnięcia zbawienia w wieczności.
Zauważmy dalej wielkie bogactwo myśli teologicznej, którą należałoby rozpracować szerzej dla pożytku czcicieli Najświętszego Serca Jezusowego, jak również potrzebę częstszego odmawiania tego aktu, aby jego treści stanowiły program i model życia chrześcijańskiego.
ks Jerzy Woźniak CM 1984
